Hệ nhị phân và ứng dụng trang 132 SGK Tin Học lớp 10 – Cánh Diều, mời các em tham khảo cùng Bumbii.
Chủ đề Acs. Máy tính và xã hội tri thức. Bài 1Acs. Hệ nhị phân và ứng dụng.
KHỞI ĐỘNG
Máy tính tính toán với các bit, các toán hạng là bit và kết quả cũng là bit.
a) Em sẽ chọn kết quả phép cộng hai bit 1 + 1 là 0, 1 hay 10? Tại sao?
b) Em sẽ chọn kết quả phép nhân hai bit 1 * 1 là 0, 1 hay 10? Tại sao?
Đáp án:
a) Kết quả phép cộng hai bit 1 + 1:
1 + 1 = 1. Vì kết quả phải là bit, không thể là 2.
1 + 1 = 10. Vì 10 là biểu diễn nhị phân của 2, mà 1 + 1 = 2.
b) Kết quả phép cộng hai bit 1 * 1:
1 * 1 = 1. Vì kết quả phải là bit, không thể là 0, không thể là 10.
CÁC PHÉP TOÁN BIT
Hoạt động 1
Để đánh giá một món ăn, ta có thể dựa vào các tiêu chi ngon hay không, rẻ hay không. Em hãy phân biệt “ngon và rẻ” với “ngon hoặc rẻ” với “hoặc ngon hoặc rẻ”.
Đáp án:
1) “ngon và rẻ”: món ăn vừa ngon vừa rẻ là nghĩa của liên từ AND.
2) “ngon hoặc rẻ”: ý nói món ăn không ngon thì phải rẻ hoặc ngược lại không rẻ thì sẽ ngon; là nghĩa của liên từ OR.
3) “hoặc ngon hoặc rẻ”: chỉ có thể là một trong hai khả năng, không thể đồng thời cả hai như trường hợp 1; là nghĩa của liên từ XOR.
HỆ NHỊ PHÂN VÀ ỨNG DỤNG
Hoạt động 2
Dãy bit 1101 biểu diễn số nào ở hệ thập phân? Em hãy quan sát hình dưới đây và nêu nhận xét.
Đáp án:
Dãy bit 1101 biểu diễn số 13.
Khi phần nguyên của kết quả là 0 thì kết thúc. Dãy các kí số 0 và 1 ghi lại phần dư các phép chia sẽ tạo thành số nhị phân cần tìm.
Dùng quy tắc chuyển số nguyên dương n bất kì ở hệ thập phân sang hệ nhị phân và ngược lại.
LUYỆN TẬP
Bài 1
Số 11111111 trong hệ nhị phân có giá trị là bao nhiêu trong hệ thập phân?
Đáp án:
Số 11111111 chuyển sang hệ thập phân:
1 x 27 + 1 x26 + 1 x 25 + 1 x 24 + 1 x 23 + 1 x 22 + 1 x 21 + 1 x 20
= 128 + 64 + 32 + 16 + 8 + 4 + 2 + 1 = 255 (cơ số 10).
Bài 2
Chuyển hai số sau sang hệ nhị phân rồi thực hiện phép toán cộng (hoặc phép nhân) số nhị phân, kiểm tra lại kết quả qua số trong hệ thập phân.
1) 125 + 12
2) 125 x 6
Đáp án:
1) 125 + 12
| Hệ thập phân | Hệ nhị phân |
| 125 | 1111101 |
| 12 | 1100 |
| Tổng = 137 | Tổng = 10001001 |
2) 125 x 6
| Hệ thập phân | Hệ nhị phân |
| 125 | 1111101 |
| 6 | 110 |
| Tổng = 750 | Tổng = 1011101110 |
VẬN DỤNG
Một máy tính kết nối với Internet phải được gán một địa chỉ IP (viết tắt của Internet Protocol). Địa chỉ IP là một số nhị phân dài 32 bit (tức là 4 byte) còn gọi là Ipv4 để phân biệt với Ipv6 dài 6 byte. Để cho con người dễ đọc, người ta viết địa chỉ IP dưới dạng 4 số trong hệ thập phân, cách nhau bởi dấu chấm, mỗi số trong hệ thập phân ứng với 1 byte. Các dãy sau đây có thể là địa chỉ IP không? Tại sao?
(Gợi ý: Số nhị phân dài 1 byte biểu diễn được các giá trị trong khoảng nào?)
1) 345.123.011.201
2) 123.110.256.101
Đáp án:
Số nhị phân dài 8 bit (1 byte) chỉ có thể biểu diễn các giá trị thập phân từ 0 đến 255.
1) Không. Vì 345 > 255.
2) Không. Vì 256 > 255.
CÂU HỎI TỰ KIỂM TRA
Câu 1
Trong hệ nhị phân khi nào thì phép toán AND có kết quả là 1? Khi nào thì phép toán OR có kết quả là 0?
Đáp án:
Phép toán AND có kết quả là 1 khi và chỉ khi cả hai toán hạng là 1; phép toán OR có kết quả là 0 khi và chỉ khi cải hai toán hạng là 0.
| x | y | x AND y | x OR y |
| 0 | 0 | 0 | 0 |
| 0 | 1 | 0 | 1 |
| 1 | 0 | 0 | 1 |
| 1 | 1 | 1 | 1 |
Câu 2
Điểm khác nhau giữa hai phép toán OR và XOR là gì?
Đáp án:
Điểm khác nhau giữa OR và XOR là khi hai toán hạng đều là 1 thì OR có kết quả là 1 còn XOR có kết quả là 0.
| x | y | x OR y | x XOR y |
| 0 | 0 | 0 | 0 |
| 0 | 1 | 1 | 1 |
| 1 | 0 | 1 | 1 |
| 1 | 1 | 1 | 0 |
Câu 3
Tại sao phép toán NOT cũng được gọi là phép bù?
Đáp án:
Phép toán NOT cũng được gọi là phép bù vì bit chỉ nhận hai giá trị 0 hay 1.
Xem thêm các bài khác tại Giải bài tập sách giáo khoa Tin học Lớp 10 – Cánh Diều
Thông tin liên hệ & mạng xã hội:
Website: https://bumbii.com/
Facebook: https://www.facebook.com/bumbiiapp
Pinterest: https://www.pinterest.com/bumbiitech
Không bao giờ từ bỏ hy vọng. Cố gắng mỗi ngày.