Thực hành vận dụng một số điều luật về chia sẻ thông tin trong môi trường số trang 48 SGK Tin Học lớp 10 – Cánh Diều, mời các em tham khảo cùng Bumbii.
Chủ đề D. Đạo đức, pháp luật và văn hoá trong môi trường số. Bài 2. Thực hành vận dụng một số điều luật về chia sẻ thông tin trong môi trường số.
Bài 1. Xác định tính hợp pháp trong cung cấp sản phẩm số
Năm 2007, một Nhà xuất bản đã mua lại quyền dịch và xuất bản cuốn truyện “Harry Potter và bảo bối tử thần” từ đại lí bản quyền của tác giả J. K. Rowling. Khi Nhà xuất bản đang dịch cuốn truyện thì nhiều chương của cuốn truyện đã bị một nhóm bạn trẻ giấu mặt dịch vội và đưa lên mạng. Nhóm này lí luận rằng “chỉ làm việc cá nhân với một chương truyện, chỉ gửi email với tư cách cá nhân nên không có trách nhiệm trong việc phát tán các bản dịch”. Sự việc này gây khó khăn cho những lần thương lượng bản quyền vè sau của giới xuất bản Việt Nam với tác giả nước ngoài.
Em hãy tìm hiểu Điều 28 Luật Sở hữu trí tuệ số 50/2005/QH11 và cho biết nhóm trẻ nói trên có vi phạm luật không. Nếu có thì vi phạm quy định tại khoản số mấy?
Đáp án:
Hành vi của nhóm bạn trẻ nói trên đã vi phạm Luật Sở hữu trí tuệ số 50/2005/QH11 theo qui định tại khoản 7, 8, 10 Điều 28.
Theo Điều 7, dịch sang tiếng Việt là hành vi tạo ra các tác phẩm phái sinh. Nếu không xin phép tác giả là đã vi phạm Luật Sở hữu trí tuệ số 50/2005/QH11.
Theo Điều 8 và 10, nhóm bạn trẻ đã đưa bản dịch lên mạng tức là đã có hành vi “sử dụng tác phẩm mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả’ và “nhân bản, phân phối, truyền đạt tác phẩm đến công chúng qua mạng truyền thông mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả”. Đó là hành vi vi phạm được quy định ở Điều 8 và 10.
Bài 2. Nhận biết sự vi phạm Luật Sở hữu trí tuệ
Em hãy tìm hiểu Điều 25 và Điều 28 Luật Sở hữu trí tuệ số 50/2005/QH11 và cho biết mỗi hành động sau đây có vi phạm không. Nếu có thì vi phạm quy định tại khoản số mấy?
a) Du khách chụp ảnh một bức phù điêu đặt tại công viên.
b) Một nhân viên thiết kế thời trang sử dụng phần mềm chỉnh sửa ảnh trong công việc hằng ngày ở cơ quan. Đây là phần mềm lậu, nghĩa là đã bị bẻ khoá để người sử dụng không phải trả phí bản quyền.
Đáp án:
1) Hành vi chụp ảnh một bức phù điêu đặt tại công viên không vi phạm, căn cứ theo mục h khoản 1 Điều 25 Luật Sở hữu trí tuệ số 50/2005/QH11.
2) Theo khoản 8 Điều 28 Luật Sở hữu trí tuệ số 50/2005/QH11 thì hành vi này là vi phạm pháp luật.
Bài 3. Nhận biết tính hợp pháp trong chia sẻ thông tin số
Ngày 19/10/2021 Sở Thông tin Truyền thông thành phố Hồ Chí Minh ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với diễn viên T vì đã đăng thông tin sai sự thật trên mạng xã hội về việc chữa trị COVID-19 bằng sản phẩm từ giun đất (địa long), cụ thể là đã viết thông tin “ca mắc COVID-19 âm tính sau 5 ngày uống địa long” trên trang Facebook của mình. Em hãy tham khảo Điều 101 Nghị định 15/2020/NĐ-CP và cho biết hành vi trên của diễn viên T bị xử phạt theo quy định tại khoản mấy, điểm nào.
Đáp án:
Trong vụ việc này, Chánh thanh tra Sở thông tin và Truyền thông Thành phố Hồ Chí Minh đã ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với diễn viên T về hành vi cung cấp thông tin sai sự thật về việc điều trị COVID19 bằng giun đất (địa long) trên mạng xã hội.
Theo điểm a khoản 1 Điều 101, nghị định 15/2020/NĐ-CP, diễn viên T bị lực lượng chức năng mời làm việc và xử phạt 7,5 triệu đồng. Nữ diễn viên T đã nhận sai và xoá những bài viết trên mạng xã hội.
Bài 4. Nhận biết tính an toàn trong chia sẻ thông tin số
Theo em những biện pháp nào giúp chia sẻ thông tin một cách an toàn trong môi trường số?
1) Không tuỳ tiện tiết lộ thông tin cá nhân (họ và tên, ngày sinh, số điện thoại, ảnh, địa chỉ nhà riêng,…) của bản thân hay của người khác trên mạng xã hội.
2) Đặt và sử dụng mật khẩu mạnh cho các tài khoản mạng như email hay mạng xã hội. Thay đổi mật khẩu sau một thời gian sử dụng.
3) Trên mạng xã hội, đặt những thông tin cá nhân ở chế độ Ẩn.
4) Khi đăng bài trên mạng xã hội, nên lựa chọn những đối tượng có thể xem được bài thay vì để chế độ Công khai khiến cho ai cũng xem được.
5) Luôn nhớ rằng mọi kênh thông tin trên Internet đều có thể bị nghe lén, mọi email và tin nhắn đều có thể bị giả mạo. Vì vậy, không nên gửi những thông tin quan trọng qua mạng dù là cho người thân nhất.
6) Hạn chế thực hiện việc đăng nhập trên máy tính lạ hoặc thông qua mạng Wi-Fi không đáng tin cậy, chẳng hạn ở quán cà phê hay khách sạn.
7) Tin tưởng hoàn toàn các địa chỉ bắt đầu bằng https://…
Đáp án:
Các biện pháp 1, 2, 3, 4, 5, 6 là đúng. Biện pháp 7 là sai.
Biện pháp 7 không đúng.
Các địa chỉ bắt đầu bằng https://…của website chỉ chứng tỏ rằng thông tin được truyền từ website đó đến máy của người dùng một cách an toàn (đã được bảo vệ bởi giao thức mã hoá SSL) và khó bị thu trộm chứ không đảm bảo rằng những thông tin đó là lành mạnh hay không chứa mã độc.
VẬN DỤNG
Bài 1
An mượn sách của bạn rồi đem đi photo một bản để có sách học. Theo em, việc đó có vi phạm quyền tác giả không?
Đáp án:
Đây là một trường hợp phức tạp, ngay cả các công ty tư vấn luật cũng không thống nhất. Đa số công ty tư vấn luật cho rằng hành vi tự photo sách để học của HS là không vi phạm.
Ở nước ngoài thì không được phép sao chụp toàn bộ cuốn sách mà chỉ được photo tối đa 1 chương trong cuốn sách.
Theo quan điểm chung ở nước ta, việc này không vi phạm khoản 1 Điều 25 Luật Sở hữu trí tuệ.
Chúng ta cần hiểu thêm rằng:
– Hành vi sao chép toàn bộ cuốn sách, dù vì mục đích học tập cá nhân, chỉ chấp nhận được khi cuốn sách không thể mua được với giá cả và điều kiện dễ dàng với người đọc.
– Nếu có thể dễ dàng tìm mua được sách với giá cả không đắt đỏ thì HS nên tập thói quen mua sách để sử dụng. Làm như vậy thuận tiện cho việc học tập (sách nguyên bản đẹp và nét hơn bản photo), thể hiện nếp sống văn minh của bản thân đồng thời thể hiện sự tôn trọng đối với sản phẩm trí tuệ của tác giả.
Bài 2
Ông X nhận được email thông báo trúng thưởng “Lộc vàng may mắn” từ một người tự xưng là giao dịch viên của ngân hàng A, trong email có đường link tới một trang web. Tò mò truy cập vào thì ông X thấy trang web đó hiển thị chính xác họ tên, địa chỉ và số điện thoại của mình cùng với phần thưởng là một chiếc xe ô tô. Để thực hiện thủ tục lĩnh thưởng, trang web yêu cầu ông X phải gõ tên đăng nhập, mật khẩu và mã OTP của tài khoản ngân hàng.
Một người tự xưng là công an điều tra gọi điện cho chị Y thông báo rằng tài khoản của chị tại ngân hàng bị nghi ngờ có liên quan đến một vụ án buôn bán ma tuý. Người này đọc lệnh bắt và khởi tố của cơ quan công an trong đó nêu chính xác số tài khoản, họ tên, ngày sinh, địa chỉ và một số thông tin cá nhân khác của chị Y, sau đó yêu cầu chị chuyển toàn bộ số tiền sang tài khoản của “cơ quan điều tra” do người đó cung cấp.
Em nhận định gì về hai sự kiện nêu trên?
Đáp án:
Sự việc thứ nhất cho thấy thủ đoạn lừa đảo điển hình lợi dụng sự hám lợi và thiếu hiểu biết của người dùng. Không bao giờ cơ quan trao giải thưởng yêu cầu khách hàng cung cấp những thông tin cá nhân quan trọng như mật khẩu hay mã OTP của tài khoản ngân hàng, dù dưới bất cứ hình thức nào. Những hình thức lừa đảo kiểu này rất phổ biến trên mạng.
Sự việc thứ hai là một vụ lừa đảo qua mạng lợi dụng sự nhút nhát và thiếu hiểu biết của người dùng. Nếu cần điều tra, cơ quan chức năng sẽ triệu tập chị Y lên làm việc trực tiếp chứ không bao giờ gọi điện qua mạng một cách mập mờ như vậy. Và không bao giờ yêu cầu chuyển tiền trước.
Xem thêm các bài khác tại Giải bài tập sách giáo khoa Tin học Lớp 10 – Cánh Diều
Thông tin liên hệ & mạng xã hội:
Website: https://bumbii.com/
Facebook: https://www.facebook.com/bumbiiapp
Pinterest: https://www.pinterest.com/bumbiitech
Không bao giờ từ bỏ hy vọng. Cố gắng mỗi ngày.