Bài 1. Thể hiện cấu trúc tuần tự trong chương trình SBT

Thể hiện cấu trúc tuần tự trong chương trình SBT 8 trang 49 Tin Học lớp 8 – Cánh Diều, mời các em tham khảo cùng Bumbii.

Chủ đề F. Giải quyết vấn đề với sự trợ giúp của máy tính. Bài 1. Thể hiện cấu trúc tuần tự trong chương trình.

Câu F1

Hình 1a dưới đây cho một đoạn kịch bản của một câu chuyện. Bạn Minh Khuê mô tả đoạn kịch bản đó ở dạng thuật toán như trong Hình 1b. Theo em, bạn Minh Khuê mô tả có đúng kịch bản ở Hình 1a hay không? Nếu chưa đúng thì cần sửa lại như thế nào?

Kịch bản câu chuyện	Mô tả đoạn kịch bản ở dạng thuật toán
Bối cảnh: sân khấu Concert; nhân vật Thuỳ Anh đứng ở bên trái sân khấu; nhân vật Hà Phương đứng phía phải sân khấu. – Nhạc nổi lên. – Thuỳ Anh nhảy và di chuyển liên tục sang phía phải cho đến khi gặp bạn Hà Phương. – Thuỳ Anh đứng lại. Hà Phương vỗ tay. – Thuỳ Anh nói: “Ồ, chào bạn! Bạn đến đây sớm thế?”. – Hà Phương nói: “Mình đến sớm để cổ vũ bạn tập luyện”. – Thuỳ Anh nói: “Cảm ơn bạn, chúng mình đi uống nước nhé!”. – Cả hai nhân vật rời khỏi sân khấu.	Bước 1. Đặt nhân vật Thuỳ Anh đứng bên trái sân khấu, nhân vật Hà Phương đứng bên phải sân khấu. Bước 2. Cho nhạc nổi lên. Bước 3. Thuỳ Anh nói “Ồ, chào bạn! Bạn đến đây sớm thế?”. Bước 4. Thuỳ Anh nhảy và di chuyển liên tục sang phía phải cho đến khi gặp bạn Hà Phương. Bước 5. Hà Phương nói “Mình đến sớm để cổ vũ bạn luyện tập.” Bước 6. Thuỳ Anh đứng lại, Hà Phương vỗ tay. Bước 7. Thuỳ Anh nói “Cảm ơn bạn, chúng mình đi uống nước nhé!”. Bước 8. Cả hai nhân vật rời khỏi sân khấu.
Hình 1a. Kịch bản một câu chuyện	Hình 1b. Một mô tả thuật toán

Đáp án:

Thuật toán mà bạn Minh Khuê mô tả chưa phản ánh đúng kịch bản vì chưa đúng thứ tự các sự kiện xảy ra trong kịch bản. Sửa cho đúng với kịch bản thì thứ tự các bước phải như sau:

Thứ tự bước trong Hình 1b	Thứ tự bước đúng với kịch bản
Bước 1	Bước 1
Bước 2	Bước 2
Bước 3	Bước 5
Bước 4	Bước 3
Bước 5	Bước 6
Bước 6	Bước 4
Bước 7	Bước 7
Bước 8	Bước 8

Câu F2

Bạn Minh Tú tạo chương trình như trong Hình 2 để giải phương trình bậc hai ax² + bx + c = 0 với các hệ số a, b, c nhập vào từ bàn phím. Chương trình chưa chạy đúng vì thứ tự các câu lệnh chưa đúng. Em hãy sửa giúp bạn Minh Tú để được chương trình đúng.

Hình 2. Chương trình giải phương trình bậc hai còn có lỗi về thứ tự câu lệnh

Đáp án:

– Tính delta phải thực hiện ngay sau nhập dữ liệu, trước khi vào cấu trúc rẽ nhánh.

– Tính nghiệm x1, x2 phải thực hiện trước khi thông báo nghiệm.

Câu F3

Em hãy ghép các lệnh cho sẵn (nhãn A, B, C, D) dưới đây theo thứ tự để có chương trình vẽ Hình 3.

Hình 3. Một chương trình vẽ

Đáp án:

Ghéo theo thứ tự: D → B → C → A.

Câu F4

Với kịch bản như ở Hình 4 dưới đây, em hãy:

– Viết thuật toán điều khiển nhân vật Gấu trong kịch bản đó.

-Viết thuật toán điều khiển nhân vật Hươu cao cổ trong kịch bản đó.

– Tạo chương trình Scratch thể hiện câu chuyện theo kịch bản.

Đáp án:

Thuật toán mô tả kịch bản có thể như sau:

Bước 1. Đặt Gấu đứng bên trái bìa rừng; Hươu đứng bên phải bìa rừng.

Bước 2. Hươu gặm cỏ, Gấu di chuyển sang bên phải cho đến khi gặp Hươu thì dừng lại.

Bước 3. Hươu nói “Chào Gấu, cậu đi đâu đấy?”.

Bước 4. Gấu trả lời “Tớ vào rừng sâu để thăm bà tớ” (Hươu nghe và suy nghĩ).

Bước 5. Hươu hỏi “Cậu mang theo gì vậy?”.

Bước 6. Gấu nói “Hũ mật ngọt đấy, bà tớ sẽ thích lắm”.

Bước 7. Hươu bảo “Chắc bà cậu không thích đâu”.

Bước 8. Gấu tỏ vẻ ngạc nhiên.

Bước 9. Hươu nói tiếp “Vì bà tớ ăn táo chín đỏ cơ”.

Bước	Nhân vật Gấu	Nhân vật Hươu cao cổ
1	Đặt Gấu đứng ở bìa rừng bên trái	Đặt Hươu đứng ở bìa rừng bên phải
2	Gấu di chuyển sang bên phải gặp Hươu thì dừng lại	Hươu đứng gặm cỏ
3	Gấu đứng yên nghe Hươu nói trong 2 giây	Hươu nói “Chào Gấu, cậu đi đâu vậy?” trong 2 giây
4	Gấu trả lời “Tớ vào rừng sâu để thăm bà tớ” trong 2 giây	Hươu nghe 1 giây và suy nghĩ “Thăm bà…?!” trong 1 giây
5	Gấu đứng yên nghe Hươu hỏi trong 2 giây	Hươu hỏi “Cậu mang theo gì vậy?” trong 2 giây
6	Gấu nói “Hũ mật ngọt đấy, bà tớ sẽ thích lắm” trong 2 giây	Hươu nghe Gấu nói trong 2 giây
7	Gấu nghe Hươu nói trong 2 giây	Hươu bảo “Tớ nghĩ là bà của cậu không thích đâu” trong 2 giây
8	Gấu ngạc nhiên “Ồ, lạ nhỉ?…” trong 2 giây	Hươu chờ Gấu 2 giây
9		Hươu nói tiếp “Vì bà tớ thích ăn táo chín đỏ cơ” trong 2 giây

Thuật toán mô tả trên đây là chung cho cả 2 nhân vật trong câu chuyện, muốn viết thuật toán điều khiển từng nhân vật thì phải chú ý đến thứ tự sự kiện xảy ra (theo thời gian) thể hiện sự phối hợp đúng của hai nhân vật.

Chương trình Scratch:

Khi chạy chương trình phải thử và điều chỉnh để khoảng thời gian Gấu đi từ bên trái bìa rừng đến khi gặp Hươu bằng khoảng thời gian Hươu gặm cỏ.

Tổ chức một số thao tác thành chương trình con (My Blocks) để dễ quản lí chương trình, ví dụ Đi của Gấu và Gặm cỏ của Hươu cao cổ như dưới đây.

Cách tạo chương trình con (My Blocks):

Đặt tên cho chương trình con là Đi.

Khai báo block Đi.

Chương trình cho nhân vật Gấu:

Tương tự, khai báo block Gặm cỏ và chương trình cho nhân vật Hươu cao cổ

Lưu ý: chọn nhân vật Gấu, Hươu cao cổ và khung cảnh khu rừng thích hợp ngữ cảnh.

Kết quả chương trình chạy:

Câu F5

Với kịch bản Thỏ chạy thi với Rùa như ở Hình 5 dưới đây, em hãy viết thuật toán mô tả kịch bản đó. Hãy tạo chương trình Scratch thể hiện thuật toán em vừa viết.

Đáp án:

Bước	Nhân vật Thỏ	Nhân vật Rùa
1	Đặt Thỏ đứng ở bìa rừng bên trái	Đặt Rùa đứng ở bìa rừng bên trái
2	Thỏ di chuyển sang phía bìa rừng bên phải cho tới đoạn giữa rừng thì dừng lại.	Rùa di chuyển sang bìa rừng bên phải
3	Thỏ hát “Là lá la, chậm quá bạn Rùa ơi”	Rùa di chuyển sang bìa rừng bên phải
4	Thỏ nói “Mình cứ chơi đã, kịp chán!”	Rùa di chuyển sang bìa rừng bên phải
5	Thỏ xoay vòng tròn tại chỗ	Rùa di chuyển sang bìa rừng bên phải
6	Thỏ kêu lên “Ôi, muộn mất rồi!”	Rùa di chuyển sang bìa rừng bên phải và đã gần đến bìa rừng
7	Thỏ chạy với tốc độ nhanh hơn	Rùa đến bìa rừng trước Thỏ